Klimatske promjene, po definiciji, predstavljaju kulminaciju periodičnih modifikacija i interakcija između atmosferskih, geoloških, hemijskih, bioloških i geografskih elemenata. Najčešće se manifestuju kroz promjenu prosječne globalne temperature i nivoa CO2 u atmosferi. Posmatrano kroz istoriju, klimatske promjene su konstantno prisutne i uglavnom su bile izazvane malim varijacijama u položaju orbite po kojoj Zemlja rotira oko Sunca. Samo u posljednjih 2000 godina prošli smo kroz nekoliko razdoblja sa značajnim varijacijama kada je globalna klima u pitanju.
Na početku prvog milenijuma, imali smo topli rimski period, kada je bilo toplije nego danas. Nakon srednjovjekovnog toplog perioda, uslijedio je period zahlađenja poznat kao malo ledeno doba, za koje se većina klimatologa slaže da je trajalo u periodu između 16-og i sredine 19-og vijeka. Naučnici su identifikovali dva osnovna uzroka malog ledenog doba: smanjena aktivnost sunca (Monderov minimum) i povećana vulkanska aktivnost. Od završetka malog ledenog doba, u 19-om vijeku, temperatura na Zemlji postepeno raste i upravo taj trend porasta postao je poznat kao globalno zagrijavanje.
VIDEO: – “Ono što vam nisu rekli o klimatskim promjena” – Patrik Mur osnivač Green Peace-a objašnjava zašto su “klimatske promjene”, daleko od navodne katastrofe izazvane od strane ljudi! Bezbroj složenih razloga, okolnosti i uticaja kako na zemlji a i van nje čine život na planeti Zemlji.
Jedna od najprestižnijih svjetskih naučnih labaratorija – CERN – potvrdila je da kosmički zraci utiču na formiranje oblaka.
Broj kosmičkih zraka koji dolaze do planete Zemlje zavise od aktivnosti Sunca. Kada Sunce emituje veću količinu zračenja, njegovo magnetsko polje štiti planetu od kosmičkih zraka. Tokom razdoblja niske solarne aktivnosti, više kosmičkih zraka doseže Zemlju.
Naučnici se slažu oko ovih osnovnih činjenica, ali ima daleko manje slaganja o tome mogu li kosmički zraci zaista imati toliko veliku ulogu u formiranju oblaka tj. u oscilaciji planetarne klime. Krajem 90-ih, naučnici su došli do zaključka da visoka solarna aktivnost smanjuje količinu kosmičkih zraka, a to zauzvrat smanjuje pokrivenost oblaka i zagrijeva planetu. Drugi kažu da nema statističkih dokaza za takav planetarni uticaj.
Direktor CERN-ovog eksperimenta kosmičkih zraka (Jasper Kirby) kaže da eksperimenti bez ikakve nedoumice pokazuju da kosmički zraci značajno poboljšavaju proizvodnju čestica koje pokreću proces formiranja oblaka. Naime, kosmički zraci omogućavaju stabilizaciju malih količina sumporne kiseline i amonijaka u atmosferi, a onda – kada klasteri narastu do 20 molekula ili više – postaju struktura oko koje se vlaga može kondenzovati tako da se oblaci počinju formirati.
Rezultati CERN-a su veoma bitan dio slagalice, međutim, oni nisu jedini čiji eksperimentalni rezultati potvrđuju uticaj kosmičkih zraka na formaciju oblaka.
Tim danskih naučnika sa Univerziteta Aarhus i Nacionalnog svemirskog instituta objavio je rezultate koji pokazuju isti osnovni mehanizam:
Danski naučnici su u svom eksperimentu uspjeli da potvrde da kosmičko zračenje može stvoriti male plutajuće čestice – takozvani aerosoli – u atmosferi. Kreiranje aerosoli u atomosferi dokazuje vezu između Sunčeve magnetske aktivnosti i Zemljine klime.
S rezultatima objavljenim u renomiranom časopisu Geophysical Research Letters, naučnici su utvrdili da su po prvi put uspjeli da direktno promatraju kako električno nabijene čestice koje dolaze iz svemira velikom brzinom udaraju u atmosferu planete zemlje i na taj način doprinose stvaranju aerosoli koji je preduslov za formiranje oblaka.
Što se više oblaka pojavljuje širom planete, niža je globalna temperatura – i obrnuto, kada je manje oblaka temperature se povećava.
Broj čestica koje dolaze iz svemira varira iz godine u godinu i djelimično zavisi od solarne aktivnosti. Razumijevanje uticaja kosmičkih čestica – koje se sastoje od elektrona, protona i drugih nabijenih čestica – na formiranju oblaka, a time i broja oblaka, je vrlo važno za razumijevanje klimatskih modela i periodičnih oscilacija u planetarnoj klimi..
Jasno je dokazano da ovdje postoji korelacija između Solarne aktivnosti i formiranja aerosoli u Zemljinoj atmosferi.
U klimatskoj komori na Univerzitetu Aarhus, naučnici su uspjeli da kreiraju uslove slične atmosferi na visini gdje nastaju niski oblaci. Ozračavanjem ove vještačke atmosfere s brzim elektronima iz ASTRID-a – (Danskog najvećeg akceleratora čestica) uspjeli su da stvore uslove koji nalikuju prirodnim na toj visinskoj tačci.
Jednostavnim upoređivanjem situacija u klimatskoj komori sa i bez elektronskog zračenja, istraživači su uspjeli da vide kako povećano zračenje dovodi do povećane proizvodnje aerosoli.
U zemljinoj atmosferi, u samo par sati ili dana ovi aerosoli kreiraju nukleus oblaka a vodena para se kači na isti, stvarajući tako male kapljice na kojima se formiraju oblaci.
Naučnici koji se bave ovom tematikom uglavnom su podijeljeni u dvije grupe. Prvu grupu čini naučna zajednica Međunarodnog panela o klimatskim promjenama (IPCC), koja je formirana pod okriljem Ujedinjenih nacija 1988. godine u cilju procjene rizika od klimatskih promjena uzrokovanih ljudskom aktivnošću. Njihov stav je da su aktuelne klimatske promjene direktna posljedica sagorijevanja fosilnih goriva: nafte, uglja i prirodnog gasa, pri čemu se oslobađaju velike količine CO2 u atmosferu, što bi dugoročno moglo značajno da utiče na povećanje prosječne globalne temperature.
Drugu grupu čine naučnici koji ljudske aktivnosti ne vide kao posebno značajan faktor u domenu klimatskih promjena. S obzirom na klimatske promjene u prošlosti, oni smatraju da je globalno zagrijavanje samo jedan prirodni ciklus, kakvih je ranije bilo mnogo. Njihov glavni argument zasniva se na tome da postoje brojni dodatni faktori koji utičnu na klimu: aktivnost sunca, okeani, varijacije u položaju orbite i nagiba Zemlje i tako dalje. Uticaj svih ovih faktora nije u potpunosti poznat i ne postoje dokazi da emisije CO2 predstavljaju dominantan faktor.
Sa druge strane, postoje i značajna slaganja između ove dvije naučne grupe:
- Klima se konstantno mijenja.
- CO2 je prirodni dio atmosfere i bez čijeg prisustva ne bi bio moguć život na Zemlji. U istu grupu gasova, na primjer, spadaju i vodena para, metan i ozon.
- Atmosferska koncentracija CO2 je u porastu od 1800-te godine. U istom periodu prosječna globalna temperatura je porasla za 0.9 stepeni Celzijusovih.
- Ako se uzme u obzir složenost klime, nije moguće napraviti pouzdana predviđanja vrijednosti prosječne globalne temperature u budućnosti.
I na kraju, scenario gdje sagorijevanje fosilnih goriva dovodi do potpune katastrofe, isključuju obje grupe.
U cijeloj priči, postoji i treća strana, koju čine političari, nevladine organizacije i mediji. Oni imaju najveću odgovornost kada je u pitanju oblikovanje ličnog stava običnog čovjeka po pitanju ove teme.
Jedina konstanta je promjena. To je istina o životu, to je istina koja važi i za klimu. Od pamtivijeka, naša Klima se konstantno mijenja od samog nastanka planete zemlje (prije 4,6 milijardi godina). Imamo toplije, a imamo hladnije klimatske cikluse. To je tako bilo, jeste i biće i dalje.
Izvori i reference: CERN, Aarhus, PragerU, IPCC
TBU NEWS
